Hoe maak je een toetsinstructie - mét voorbeelden

Studenten moeten vaak opdrachten inleveren. Daar komen altijd instructies bij. Maar soms lijkt het alsof studenten de instructies niet eens hebben gelezen. De vraag is dan: ligt dat dan aan de studenten… of aan de instructies? In dit artikel lees je hoe je een toetsinstructie maakt die daadwerkelijk wordt opgevolgd.

Structuur als leidraad

Onlangs bekeek ik een toetsinstructie voor hbo-studenten social work. De docente zei:

"De toetsinstructie is voor een opdracht die studenten moeten maken. Het is best een grote opdracht, maar toch is de toetsinstructie naar mijn idee veel te lang. En volgens mij begrijpen ze het ook niet. Want de verslagen die ik terugkrijg, doen lang niet altijd wat de toetsinstructie van ze verwacht."

Ondanks mijn geringe kennis van 'Praktijkonderzoek gericht op Empowerment' zag ik direct wat het probleem was. De structuur was ver te zoeken. Dan is het inderdaad moeilijk om van studenten te verwachten dat zij wel gestructureerd werk leveren.

7 tips voor structuur in een toetsinstructie

Met deze tips wordt het schrijven van een toetsinstructie een stuk gemakkelijker. Houdt hierbij in je achterhoofd: eerst denken, dan schrijven.

1. Maak de toetsinstructie datumloos

Als je geen specifieke deadlines in je toetsinstructie zet, kun je hem vaker gebruiken.

2. Maak de eisen meteen duidelijk

Schrijf een intro als een soort samenvatting: maak direct duidelijk wat de studenten precies moeten inleveren. Wacht met randzaken en uitleg.

Intro - voor
Intro - na

3. Wees to the point

Zeg wat de studenten moeten doen. Hoe ze het moeten doen volgt later.

4. Gebruik tussenkopjes en opsommingen

Niemand houdt van lange lappen tekst. Maak diverse onderdelen duidelijk met opmaak.

Opmaak - voor
Opmaak - na

5. Spreek de student direct aan

Schrijf actief. Dus niet 'de student schrijft' of 'de student is in staat', maar 'je schrijft' en 'je bent in staat'.

Aanspreekvorm - voor
Aanspreekvorm - na

6. Zet uitgebreide uitleg in een bijlage

Door bepaalde verplichtingen in een bijlage te zetten, behouden studenten het overzicht over wát ze moeten doen (opsommingen in toetsinstructie) en hóe ze het moeten doen (bijlagen).

7. Gebruik een vast stramien

Als een toetsinstructie uit meerdere onderdelen bestaat, zorg er dan zoveel mogelijk voor dat elk onderdeel hetzelfde is opgebouwd. Dat schept duidelijkheid. Gebruik echter niet precies dezelfde tekst.

Uitleg inhoud - voor
Uitleg inhoud - na

Hoeveel woorden heb je nodig?

Mijn voorstel ter verbetering van de toetsinstructie werd ontvangen met: "WOW! Ik ben onder de indruk." Maar was de oorspronkelijke toetsinstructie daadwerkelijk veel te lang?

Het originele document bestond uit 2300 woorden. Het aangepaste document (inclusief bijlage) telt 1825 woorden. Dat is ongeveer 20% minder. Beide documenten tellen zes volle pagina's.

Dus ja, het is zeker waar dat een toetsinstructie te lang kan zijn, maar belangrijker dan lengte is toch echt de structuur. Schrijf alleen op wat je moet opschrijven. In de juiste volgorde.

Ja, ik wil betere teksten (en meer)